Pytania otwarte w badaniach CAWI stanowią cenne źródło wiedzy, ponieważ pozwalają respondentom na swobodne wyrażenie opinii. W przeciwieństwie do pytań zamkniętych nie ograniczają się do gotowych odpowiedzi, lecz dają przestrzeń do opisania doświadczeń, potrzeb i oczekiwań.
Jak formułować pytania otwarte, by zachęcały do odpowiedzi?
Podstawową zasadą badań CAWI jest prostota i jasność pytania otwarte nie mogą być wieloznaczne ani zbyt ogólne, ponieważ zniechęcą respondenta do udzielenia odpowiedzi. Lepiej sprawdzają się pytania konkretne, które odnoszą się do określonego doświadczenia, np. „Co najbardziej cenisz w korzystaniu z naszego produktu?” zamiast „Co sądzisz o naszej ofercie?”.
Warto unikać języka specjalistycznego czy wielokrotnie złożonych pytań, które mogą być niezrozumiałe. Dobrą praktyką jest również formułowanie pytań w sposób neutralny, aby nie sugerować oczekiwanego kierunku odpowiedzi. Dzięki temu respondent czuje, że jego opinia ma znaczenie, a odpowiedzi są bardziej autentyczne i bogatsze w treść.
Jak umieszczać pytania otwarte w kwestionariuszu CAWI?
Skuteczność pytań otwartych zależy nie tylko od ich treści, ale także od miejsca w ankiecie. Najlepiej lokować je po pytaniach zamkniętych, które wprowadzają respondenta w temat i porządkują jego myślenie. Jeśli pytanie otwarte pojawi się na początku, istnieje ryzyko, że użytkownik pominie je z braku kontekstu. Z kolei na końcu ankiety dobrze sprawdza się pytanie podsumowujące, np. „Czy chciałbyś dodać coś od siebie na temat badanej usługi?”.
Ważne jest również ograniczenie liczby pytań otwartych, ponieważ zbyt wiele może zniechęcić do udzielania odpowiedzi i zwiększyć wskaźnik porzuceń. Lepsze efekty przynosi umieszczenie jednego lub dwóch dobrze przemyślanych pytań, które faktycznie dostarczą wartościowych informacji.
Jak analizować i wykorzystywać odpowiedzi otwarte?
Największym wyzwaniem w pytaniach otwartych jest późniejsza analiza, ponieważ odpowiedzi mają charakter jakościowy. W praktyce stosuje się kodowanie treści, czyli przypisywanie odpowiedzi do kategorii tematycznych, co ułatwia ich interpretację i porównanie. Coraz częściej wykorzystuje się także narzędzia analizy tekstu, takie jak algorytmy NLP, które automatycznie identyfikują kluczowe słowa, emocje czy powtarzające się wątki.
Dobrze przeprowadzona analiza pozwala wychwycić insighty, które mogą wspierać rozwój produktu, poprawę obsługi klienta czy strategie marketingowe. Co ważne, warto prezentować wyniki pytań otwartych w zestawieniu z odpowiedziami zamkniętymi, ponieważ wtedy badanie CAWI dostarcza pełniejszego i bardziej zrównoważonego obrazu badanej rzeczywistości.
